Kambriyaan
| Kambriyaan 541 – 485.4 milyan sano ka hor pЄ Є O S C P T J K Pg N
| |
| Celceliska heerkulka dusha sare ee wakhtiga | c. 21 °C (7 °C ka sarreeya heerarka casriga ah) |
Kambriyaan (Af-Laatiin/Af-Ingiriisi: Cambrian), oo ah kii ugu horreeyay ee lixdii xilli ee Balyuusoyig iyo xilli koror, wuxuu ka socday 541 ± 1.0 ilaa 485.4 ± 1.9 milyan sano ka hor, muddo ku dhow 55.6 milyan sano.
Deegaanka
[wax ka badal | wax ka badal xogta]Cilmi-baadhayaashu waxay wax badan ka barteen qaybaha jilicsan ee xayawaanka Kambriyaan. Tani waa sababta meelood meel laga helay halkaasoo qaybo jilicsan oo noolaha la ilaaliyo iyo sidoo kale qoloftooda adkeysata. Tani waxay ka dhigan tahay fahamkayaga Kambriyaan biota wuu ka wanaagsan yahay kan xilliyada dambe.
Nolosha Dunida aad ayey isu beddeshay xilligii Kambriyaan. Kambriyaan ka hor, noloshu waxay ahayd inta badan mid yar oo fudud. Noolaha kakan Laakin intii lagu jiray xilligii Kambriyaan, noolaha qaarkood waxay u isticmaali jireen macdanta kaarboon-karbonaat qolofka, sidaa darteed waxay lahaayeen qaybo adag oo noqon kara fosil. Waxaa jiray nolal badan oo kala duwan intii lagu jiray xilligii Kambriyaan. Korodhkan kala duwanaanshaha hab-nololeedku wuxuu ahaa mid degdeg ah, waxaana loo yaqaannaa qaraxa Kambriyaan. Shucaaca la qabsiga ah wuxuu soo saaray xubnihii ugu horreeyay ee kooxaha ugu waaweyn ee xayawaanka, loo yaqaan fiila.
Ku dhawaad dhammaan noloshan cusub waxay ku jirtay badaha. Nolol yar ayaa ka jirtay dhulka marka laga reebo lakabka maykaroba. Waxaa jiray bado gacmeed oo u dhow dhowr qaaradood, sababtoo ah qaarad ka sarraysa oo la yiraahdo Pannotia Badu aad bay u diiranayd, mana jirin baraf ka jiray Waqooyiga iyo Cirifka Koonfureed. Xayawaan badan oo leh qolof adag ayaa soo muuqday markii ugu horreysay intii lagu jiray bilowgii Kambriyaan.
Qaybaha hoose
[wax ka badal | wax ka badal xogta]Kambriyaan oo loo qaybiyay 4 qaybood oo kala ah:
- Terreneufiyaan (~ 540-521 Ma)
- Fortuniyaan
- Marxalada 2
- Taxanaha 2 (~521-509 Ma)
- Marxalada 3
- Marxalada 4
- Miaolingiyaan (~509-497 Ma)
- Wuliuyaan
- Drumiyaan
- Guzhangiyaan
- Furongiyaan (~497-485 Ma)
- Baybiyaan
- Jiangshaniyaan
- Marxalada 10
Sawir
[wax ka badal | wax ka badal xogta]| Cotub joomatari | Sawir |
|---|---|
| Terreneufiyaan | 
|
| Taxanaha 2 | - |
| Miaolingiyaan | - |
| Furongiyaan | - |
Akhriska sii wad
[wax ka badal | wax ka badal xogta]Tixraac
[wax ka badal | wax ka badal xogta]- العصر الكامبري (13 يوليو 2022). ويكيبيديا. الاطلاع 25 سبتمبر 2022 على 02:49. النسخة https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%D9%8A&oldid=58687430
Maqaalkan waa la bilaabay. Hadii aad wax ka taqaanid fadlan ka caawi Wikipedia in aad Wax ku dartid. Qoraalkaagu ha noqdo mid faa'iido leh oo dhexdhexaad ah.