Ciid al-Adxaa

عيد الأضحى
*Eid al-Adha*
"Dabaaldega Hanaynta"
عيد الأضحى; Eid al-Adha; "Dabaaldega Hanaynta";
	Ducooyinka Ciid Al-Adxa.
Dadka	Muslim
Nooca	Dabaaldeg dadka Muslimka
Sababta	Siyaarada Xajka magaalada Makka;
Loo dabaaldego	Eid salaad; Siyaarashada qoyska iyo qaraabada; Cuntooyin, qado iyo quraac khaas ah; Xidhashada dhar cusub, ama nadiif ah; Hadiyadaha Ciida; Xaqul-ciid: lacag la isa siiyo, gaar ahaan ciyaalka; Caawinta dadka masaakiinta, kuwaasi oo la siinayo cunto, dhar iyo lacag;
Wayabaha la sameeyo	Salaada Ciida; Wax qalitaan, waxa la qala neef xoolo ah; Hilibka la qalo kala badh waxaa la siiya asxaabta iyo qaraabada; Hilibka la qalo kala badh waxaa la siiya masaakiinta iyo dadka baahan;
Bilaabanta	10 Dul al-Hijjah
Dhamaata	13 Dul al-Hijjah
Taariikhda	10 Dhu al-HijjahTemplate:Infobox holiday/wd
La xidhiidha	Xajka; Cumrada; Ciid al-Fitr;

Ciid al-Adxa (Af Carabi : ar‎; Af Ingiriis : Eid al Adha; sidoo kale loo yaqaano Ciida Carafo) waa ciida labaad ee dadka muslimiintu u dabaal degaan iyagoo cibaadooyin cayiman alle ku caabudaya, waxay ku beegantahay 10 bisha dil xijja ee kalandarka islaamka ama Taariikhda Hijriga, waana markii laga soo tago taagnida Carafa, meesha ay istaagaan xujaydu si ay u gutaan manaasikta xajka kuwa ugu muhimsan, Ciida ayaa dhamaata 13 dil xijja , ciidaan ayaa sidoo kale ah xasuusta qisadii nabi Ibraahiim^[2] cs markii uu doonay inuu wiilkiisa Ismaaciil huro (Gowraco) isagoo gudoomaya amarkii alle ee ahaa inuu gawraco wiilkiisa curadka ah, waana laga daayay oo lagu furtay wan weyn. saas daraadeed muslimiintu waxay huraan ama gowracaan qofkiiba ama xaytiiba neef xoolo ah (Ari , Lo' ama Geel) iyadoo hilibkaas loo qaybinayo qaraabada dadka masaakinta ah iyo cidahooda, halkaas ayuuna ka yimid magaca (adxaa, ama udxiya) oo la macno ah qowricid ama hurid. maadaama la hurayo xoolo la gowracayo.

Sharci ahaan ciida ayaa ah afar maalin oo loo yaqaan أيامُ التشريقِ maalmihii hilibaysiga, iyadoo in la soomo ay xaaraan tahay maalmahaas.

Xusuuso inuu Ilaahay Ibraahim u ballanqaaday in Badbaadiyaha oo ah Farcanka ka iman doono wiilkiisa Isxaaq. Ibraahim iimaan weyn buu lahaa. Wuxuu aamminay haddii uu Isxaaq dhinto inuu Ilaahay soo sarakicin doono. Sidaa daraaddeed Ibraahim diyaar buu u ahaa inuu wiilkiisa allabbari ugu bixiyo. Haddaba isla markaas intuunan dilin wiilkiisa malaaʼig xagga Ilaahay ka timid baa ka qabatay. Ilaahay wuu ku ammaanay Ibraahim inuusan ka lexejeclaysan wiilkiisa. Ilaahay ninkan aamminka ah ballamihiisii mar labaad buu ugu celiyay. Ibraahim wuxuu ahaa saaxiibkii Yehowah.

Ciid Al-Adxa ee Caalamka

Indunisiya

Gudaha Julaay 2022, Indunisiya waxa ay u dabaal dageysaa Ciid al-Adxaa 10-ka Luulyo taas oo ay ugu wacan tahay hab xisaabeed ka duwan.^[3]

Bakistaan

Bangladesh

Waqtiga

Ciida ayaa bilaabanaysa habeenka ay soo galayso 10 bisha dil xijja, ilaa 13keeda iyadoo la bilaabayo takbiirta iyo adkaarta la akhriyo ciida waana la wadayaa ilaa maalmaha ciidu ay dhamaadaan.

Takbiirta

Takbiirta ayaa sunno mu'akkadah (sunno la adkeeyay) Habeenka ay ciida soo galayso ayaa la bilaabayo takbiirta iyo adkaarta la akhriyo ciida waana la wadayaa ilaa maalmaha ciidu ay dhamaadaan sida ugu saxan hadallada culumada.

Qaabka Takbiirta

Qaabab badan baa la wariyaa waxaase ugu saxan qaabka (الله أكبر الله أكبر الله أكبر، لا إله إلا الله. والله أكبر. الله أكبر. ولله الحمد) qaababka kale ee dheer ee la akhriyo ayaa ah qaabab dadku iska samaysteen oo aan nabiga scw laga warin,

Salaada Ciida

Waxaa sharci ah in la meel qura lagu wada ciido, salaadan ayaa ka kooban labo rakco aan lahayn addin iyo aqin midna, takbiirta xirashada markii laga reebo todobo mar ayuu الله أكبر leeyahay rakcada koowaad, rakcada labaana waa shan mar markii laga reebo takbiirta soo istaaga, mid walboo ka midana gacmaha ayuu kor u qaadayaa, wayna banaantahay in kali loo rukado jamaacana lagu rukado.

Waqtiga salaada: salaada ayaa galaysa markay quraxdo soo baxdo ilaa ay ka iilato bartamaha cirka. waxaa sunno ah in kor loo qaado, lana akhriyo suuratu Qaaf iyo Qamar, ama qaaf iyo ghaashiya ama qaaf iyo sabixismo, salaad ka dib waa khudbaynayaa imaamku labo khudbo oo mar walboo uu billaabayo uu takbiirsanayo, Salaada ayaa ah ah faral kifaaya qaarna waxay dheheen waa sunno mu'akkadah (sunno la adkeeyay).

Salaada waxaa imaanaya dadka oo dhan yar iyo weyn, haween iyo rag, xitaa adoomada iyo maqbiyooyinka ama gurijoogtada ah waa imaanayaan, haweenka caadada qaba iyo xataa waa imaanayaan mase tukanayaan meel gaar ah ayay fariisanayaan, iyagoo khayrkaas iyo ducada muslimiinta ka faaiidaysanaya.

Markii laga soo baxo waxaa lasoo marayaa waddo khilaafsan tii aad ku aaday musallaha, si tallaabadu u badato ajarna looga helo,

Gowraca

waxaa suuno la adkeeyay ah in la gowraco wixii qofka u fududaada oo xoolo ah sida ari lo' iyo geel, nabiga scw wuxuu gacmihiisa ku gawracay labo wan oo isagoo bisinka u qabtay allahu akbarna yiri «ضحى النبي صلى الله عليه وسلّم بكبشين أملحين ذبحهما بيده وسمى وكبر، وضع رجله على صفاحهما.» waxaa ay kaaga gudaysaa sadexda nooc ee xoolaha ah kaliaya.