Cabdilahi Timocade
| Cabdillahi Timacade عبد الله سلطان محمد | |
|---|---|
| Dhashay | Cabdillaahii Suuldaan Maxamed 1920 Gabiley, Soomaaliya |
| Dhintay | 6 Febraayo 1973 Kalabaydh, Soomaaliya |
| Shaqo | gabayaa, halabuur |
| U dhashay | Soomaali |
Cabdillaahii Timacade (Af Ingiriis : Abdillahi Suldaan Mohammed, Af Carabi : ar) wuxuu ahaa gabayaa, halabuur iyo xornimo-doon Soomaaliyeed kaasi oo gayiga Soomaaliya si fiican looya yaqaaney.
Hordhac
Sanadkii 1920kii Timacade wuxuu ku dhashay tuulada Galooley, oo u dhow magaalada Gabiley ee waqooyigalbeed maamulka maanta loo yaqaano Somaliland. Wakhtiyadii dhalinyarnimadiisa wuxuu Timacade ku soo noolaa deegaano kala duwan oo ka mid ah wadanka Itoobiya iyo Djibouti wakhtigaasi oo ku beegan qiyaastii 1940 ilaa 1950.
Si kastaba ha ahaatee, sanadihii 1950kii ayuu ku soo noqdey magaalada Gabiley halkaas oo uu ka mid noqdey dhaqdhaqaaqii Xornimo-doonkii Soomaalida Waqooyi kula dagaalameysay gumaystihii Ingiriiska. Wakhtiyadaasi gobanimo-doonka wuxuu Timacade tiriyay gabayo badan oo gubaabo, dhiirigelin iyo waxsheeg ah kuwaasi oo dhamaantood ku salaysnaa qiimaha xoriyada iyo walaaltinimada Soomaalida.
Gabayadii Gobanimodoonka
Wakhtiyadii gobanimodoonka wuxuu Timocade si joogta u tirin jirey gabayo iyo maansooyin taabanaya xaalada wakhtigaasi taagneyd iyo dhibaatada gumeystuhu dadka ku hayo. Gabayadiisa kuwu ugu caansan waxaa ka mid ahaa:
- Gabayga Maandeeq[1]:
Gumaysigu hashuu naga dhacay een gurayey raadkeeda
gu'yaal iyo gu'yaal badan hashii gama'a noo diidey
goobtay istaagtaba hashaan joogay garabkeeda
guuraa habeenimo hashaan gebi walba u jiidhay
gaashaandhigeedii hashu galowgu eedaamay
hashii geeddankeedii rag badan goodku ku casheeyey
gacmaa lagu muquunshaye xornimo noogumay garane
garre iyo guntane maalintay gees isugu boodey
Allaa noo gargaaree xornimo noogumay garane
geeraarradeedii hashaan annigu googooyey
galool iyo maraa iyo hashaan kidiga geylaanshey
gaajiyo harraad badan hashaan ugu garaacaayay
goobtuu sidkeedii go'ay galabtii foolqaaday
ayadoo candhada giijisay oo godol ku sii deysay
Garaad midan lahayn bay la tahay waad ka gaagixine
annagoo gantaalaha dhaciyo haysan qori gaaban
hashaan gaadda weynow libaax uga gaboon waayey
Inaan Garayacawl uga tagaa waa hal soo gudhaye. .
- Dugsi maleh Qabyaaladi:
Dabuubtiisa gabay waan ka tagay dihashadiisiiye
Dubaaqayga waataan ka jaray waa fog dabadeede
Shin kastood daleed uga baxdoo nabar is-diidsiiso
Dibnahaagu shaygay bartaa waad ku dayataaye
...
Dir dir la isu laayiyo intaan weerar daba joogno
Ooy dumarku weerkii sitaan danabadii waayey
Uu sida dureemada u yaal meydku dibaddiinna
Wallee doogsan maysaan haddaad dunida joogtaane
Dugsi male qabyaaladi waxay dumiso mooyaane .
Maalintii Xoriyada
Markey taariikhdu ahayd 26kii Juun 1960kii waxaa xoriyada qaatey Goboladii Soomaalida Waqooyi kuwaasi oo dagaal culus la galay gumaystihii Ingiriiska. Fagaaraha kheyriyada magaalada Hargeysa oo iskugu soo baxeen dad badan oo u dabaaldegayay guusha xoriyada ayaa waxaa masraxa gabay dhaxalgal ah ka tiriyey Cabdulaahi Suladaan Maxamed Timacade. Gabaygaasi waxaa loo yaqaanaa Kana Siib Kana Saar:
Anigoo sebi uun ahoo Sita leeb iyo qaansoo
Siigaduun isku aasoo Sabo reer ka fogaanoon
Laygu aaminin soofkiyo Saaca maanta aan joogno
Gabaygu waygu sugnaayee Haddii aan Sarsarriigo
Ama aan surmaseejo Amaba aan sixi waayo
Ama aan ka salguuro Amaba laygu saluugo
Soomaalida i maqlaysaay I su'aala hadhow
Ilaahaan waxba seegine Subaciisa Quraankiyo
Sabbaxooyin ku sheegayow Saciira iyo naciima
Rabbiigii kala seerayow Markay suurtu dhawaaqdo e
La soo saaro makhluuqa e Shaqiga iyo saciidka
Maalintaad kala soocdo Dembigaannu samaynay
Rabbigayow naga saamax
Subciyay oo ka dukeeyaye Ka siddeetan sebaaney
Calankaannu sugaynaye Sahankiisa ahaynow
Seermaweydo hillaacdayow Sagal maanta darroorayoo
Siigadii naga maydhayow Saq dhexaannu ahayne
Kii soo saaray cadceeddow Samada kii u ekaaye
xiddigaa mid la siiyayow Saaxirkii kala guurrayeaha
Sarreeyow ma-nusqaamow An siduu yahay eegno e
Kaana siib Kanna saar.
Sanadihii Dambe
Horaantii sanadihii 1970aadkii, Timacade waxaa ku haleelay xanuun dhuunta kaga dhacay. Mudo markuu bukaan ahaa ayaa markii dambe loo qaadey dhakhtarka Jomo Kenyatta Hospital ee magaalada Nairobi, magaalomadaxda wadanka Kenya, halkaasi oo lagu soo daaweeyey.
Nasiib-daro 6 February 1973 ayuu Cabdulaahi Suldaan Timacade ku geeriyooday magaalada Kalabaydh. Waxaa lagu aasay magaalada Gabiley.
Sidoo kale fiiri
Xigasho
- Qaran News, The life and times of Cabdilahi Suldaan Timacade[dead link]
- Saylici Press, Gabaygii calanka ee Timocade: Kaana Siib kana Saar
- www.doollo.com
- www.xaajo.com[dead link]
Tixraac
- ↑ "http://farshaxan.com/Gabayaa/timacade.html". Waxaa laga kaydiyay the original 2017-01-29. Soo qaatay 2017-03-14. Barameter aan la aqoon
|ciwaan=ignored (caawin); Link dheeraad|title=(caawin)